ویژگیهای زبان محاوره در نمایشنامه نویسی رادیوی

چکیده: زبان محاوره، زبان روزمره و رایج مردم هر قوم و جامعه بوده و دارای ویژگی‏های برجسته‏ای است که ثقیل و نا آشنا برای مخاطب و شنونده نیست.گفتار، شیوه‏ای پویا برای انتقال پیام و اطلاعات است. در حالی‏که زبان نوشتار، پیام مکتوب، ثابت و تغییر ناپذیر است و به همان اندازه با خواننده ارتباط برقرار می‏کند. در زبان گفتار قابلیت تغییر و تصحیح در حین گفتگو وجود دارد. این قابلیت به زبان گفتار(محاوره) امکان می‏دهدتا به اعتباری از محدودیت‏های زبان نوشتاری بیرون آید و از دامنه وسیع و آزادتری برای برقراری ارتباط و انتقال پیام برخوردار باشد. در اصل می‏توان گفت که زبان، نقش ابزار را ایفا کرده و وسیله‏ای برای برقراری ارتباط به منظور انتقال پیام است.در واقع یکی از راه¬های درک ماهیت زبانی هر متن و نوشته¬ای بررسی ویژگی¬های زبان¬شناسی آن است.حال استفاده از زبان ساده در برقراری ارتباط با هر نوع مخاطب بسیار مهم می‏نماید که زبان محاوره تا حد زیادی این مهم را برآورده می‏کند. براین مبنا ارائه‏یشیوه‏های مطلوب زبان محاوره در نمایش‏های رادیویی می‏تواند به شناخت چگونگی ایجاد ارتباط موثر و پویا با مخاطب کمک شایانی کند تا بتوان با بهره‏گیری از ظرفیت‏های زبانی موجود در زبان گفتار به خلق آثاریماندگار و تأثیر گذار نایل آییم. این پژوهش به روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی و با استناد به نظریه ارتباطی زبان «رومن یاکوبسن» به الگویی برای ارائه شیوه‏های مطلوب و باز شناسی کارکرد‏های زبان محاوره در ادبیات نمایشی، به ویژه نمایش‏های رادیویی انجام پذیرفته است. برهمین اساس در مرحله تجزیه و تحلیل، بیست نمایش‏نامه رادیویی پخش شده از رادیو نمایش مشخص گردید که با توجه به مزایا و معایب این رسانه، شیوه‏های مطلوب زبان محاوره در نمایش‏نامه نویسی رادیویی، نه تنها کار ساده‏ای نیست بلکه حساس‏تر از دیالوگ نویسی در دیگررسانه‏های دیداری- شنیداری است.در نهایت شیوه‏های مطلوب زبان محاوره در نمایشنامه نویسی رادیویی را می‏توان با توجه به بافت، موقعیت و نوع نمایشنامه در پنج مورد برشمرد. اول باید جملات ساده، بی تکلف و قابل فهم بوده. دوم جملات رسا و کوتاه باشند. سوم از واژه‏ها و کلمات روزمره استفاده شود. چهارم کلمات شکسته شود. پنجم در آن ارکان دستوری جابجا شود. کلمات کلیدی: رادیو، نمایش رادیویی،زبان، زبان شناسی، نقش های زبانی،زبان محاوره،دیالوگ